หัวข้อ: ลิลิตตะเลงพ่าย

[ดินหญ้ากาช้ำ]

ตอนที่ ๑๐ ยุทธหัตถี และชัยชนะของไทย ===

๑๒๙/๓๐๑ โคลง๔ นฤบาลบพิตรเผ้า ภูวนา ยกแฮ
ผายสิหนาทกถา ท่านพร้อง ไ
พเราะราชสุภา- ษิตสื่อ สารนา
เสนอบ่มีข้อข้อง ขุ่นแค้นคำไข

   ๑๓๐/๓๐๒    อ้าไทภูธเรศหล้า แหล่งตะเลง โลกฤๅ
เผยพระยศยินเยง ย่านแกล้ว
สิบทิศทั่วลือละเวง หวั่นเดช ท่านนา
ไป่เริ่มรอฤทธิ์แผ้ว เผือดกล้าแกลนหนี

tr> ๑๓๑/๓๐๓ พระพี่พระผู้ผ่าน ภพอุต- ดมเอย
ไป่ชอบเชษฐ์ยืนหยุด ร่มไม้
เชิญราชร่วมคชยุทธิ์ เผยยอเกียรติ ไว้แฮ
สืบกว่าสองเราไสร้ สุดสิ้นฤๅมี

   ๑๓๒/๓๐๔   หัสดีรณเรศอ้าง อวสาน นี้นา
นับอนาคตกาล ห่อนพ้อง
ขัตติยายุทธ์บรรหาร คชคู่ กันแฮ
คงแต่เผือพี่น้อง ตราบฟ้าดินกษัย

   ๑๓๓/๓๐๕'   ไว้เป็นมหรสพซ้อง สุขศานติ์
สำหรับราชสำราญ เริ่มรั้ง
บำเทิงหฤทัยบาน ประดิยุทธ์ นั้นนา
เสนอเนตรมนุษย์ตั้ง แต่หล้าเลอสรวง

   ๑๓๔/๓๐๖    ป่วงไท้เทเวศทั้ง   พรหมมาน
เชิญประชุมในสถาน ที่นี้
ชมชื่นคชบำราญ ตูต่อ กันแฮ
ใครเชี่ยวใครชาญชี้ ชเยศอ้างอวยเฉลิม

   ๑๓๕/๓๐๗   หวันเริ่มคุณเกียรติก้อง กลางรงค์
ยืนพระยศอยู่คง คู่หล้า
สงครามกษัตริย์ทรง ภพแผ่น สองฤๅ
สองราชรอนฤทธิ์ร้า เรื่องรู้สรเสริญ

   ๑๓๖/๓๐๘   ดำเนินพจน์พากย์พร้อง พรรณนา
องค์อัครอุปราชา ท่านแจ้ง
กอบเกิดขัตติยมา- นะนึก หาญเฮย
ขับคชเข้ายุทธ์แย้ง ด่วนด้วยโดยถวิล

   ๑๓๗/๓๐๙   หัสดินปิ่นธเรศไท้ โททรง
คือสมิทธิมาตงค์ หนึ่งอ้าง
หนึ่งคือศิริเมขล์มง คลอาสน์ มารเอย
เศียรส่ายหงายงาคว้าง ไขว่แคว้งแทงโถม

   ๑๓๘/๓๑๐   สองโจมสองจู่จ้วง บำรู
สองขัตติยสองขอชู เชิดด้ำ
กระลึงกระลอกดู ไวว่อง นักนา
ควาญขับคชแข่งค้ำ เข่นเขี้ยวในสนาม

   ๑๓๙/๓๑๑   งามสองสุริยราชล้ำ เลอพิศ นาพ่อ
พ่างพัชรินทรไพจิตร ศึกสร้าง
ฤๅรามเริ่มรณฤทธิ์ รบราพณ์ แลฤๅ
ทุกเทศทุกทิศอ้าง อื่นไท้ไป่เทียม

   ๑๔๐/๓๑๒   ขุนเสียมสามรรถต้าน ขุนตะเลง
ขุนต่อขุนไป่เยง หย่อนห้าว
ยอหัตถ์เทิดลบองเลบง อังกุศ ไกวแฮ
งามเร่งงามโทท้าว ท่านสู้ศึกสาร

   ๑๔๑/๓๑๓   คชยานขัตติเยศเบื้อง ออกถวัลย์
โถมปะทะไป่ทัน เหยียบยั้ง
สารทรงราชรามัญ ลงล่าง แลนา
เสยส่ายท้ายทันต์ทั้ง คู้ค้ำคางเขิน

   ๑๔๒/๓๑๔  ดำเนินหนุนถนัดได้ เชิงชิด
หน่อนเรนทรทิศ ตกด้าว
เสด็จวราฤทธิ์ รำร่อน ขอแฮ
ฟอนฟาดแสงของ้าว อยู่เพี้ยงจักรผัน

   ๑๔๓/๓๑๕  เบื้องนั้นนฤนาถผู้ สยามมินทร์
เบี่ยงพระมาลาผิน ห่อนพ้อง
ศัสตราวุธอรินทร์ ฤๅถูก องค์เอย
เพราะพระหัตถ์หากป้อง ปัดด้วยขอทรง

   ๑๔๔/๓๑๖  บัดมงคลพ่าห์ไท้ ทวารัติ
แว้งเหวี่ยงเบี่ยงเศียรสะบัด ตกใต้
อุกคลุกพลุกเงยงัด คอคช เศิกแฮ
เบนบ่ายหงายแหงนให้ ท่วงท้อทีถอย

   ๑๔๕/๓๑๗  พลอยพล้ำเพลียกถ้าท่าน ในรณ
บัดราชฟาดแสงพล- พ่ายฟ้อน
พระเดชพระแสดงดล เผด็จคู่ เข็ญแฮ
ถนัดพระอังสางข้อน ขาดด้าวโดยขวา

   ๑๔๖/๓๑๘   อุรารานร้าวแยก ยลสยบ
เยนพระองค์ลงทบ ท่าวดิ้น
เหนือคอคชซอนซบ สังเวช
วายชิวาตม์สุดสิ้น สู่ฟ้าเสวยสวรรค์

   ๑๔๗/๓๑๙  บั้นท้ายคชาเรศท้าว ไทยไผท
ถึงพิราลัยลาญ ชีพมล้าง
เพราะเพื่อพิพิธไพ- รีราช แลนา
โซรมสาดตราดปืนขว้าง ตอกต้องตนสลาย

   ๑๔๘/๓๒๐   ฝ่ายองค์อิศวรนาถน้อง นฤบาล
แสดงยศคชยุทธยาน ยาตรเต้า
มางจาชโรราญ ฤทธิ์ราช แลฤๅ
เร็วเร่งคเชนทรเข้า เข่นค้ำบำรู

   ๑๔๙/๓๒๑  บัดภูธเรศพ่าห์ได้ เชิงชน
ลงล่างง้างโททนต์ เทิดใต้
พัชเนียงเบี่ยงเบนตน เซซวน ไปแฮ
หัวปั่นหันข้างให้ เพลี่ยงพลั้งเสียที

   ๑๕๐/๓๒๒  ภูมีมือง่าง้าว ของอน
ฟันฟาดขาดคอบร บั่นเกล้า
อินทรีย์ซบกุญชร เมือชีพ แลเฮย
เผลพระเกียรติผ่านเผ้า พี่น้องสองไท

   ๑๕๑/๓๒๓ ทันใดกลางคชเจ้า จุลจักร
มลายชิพิตลาญทัก ท่าวซ้ำ
เหลือหลามเหล่าปรปักษ์ ปืนป่าย เอาเฮย
ตรึงอกพกตกขว้ำ อยู่เบื้องบนสาร

   ๑๕๒/๓๒๔  พระราญอริราชด้วย เดโช
สี่ทาสสนองบาทโท ท่านท้าว
พระยศยิ่งภิยโย ผ่านแผ่ ภพนา
สองรอดโดยเสด็จด้าว ศึกสู้เสียสอง

   ร่าย ๑๕๓/๓๒๕ จึ่งกองพยุหทวยทัพ สรรพหลังหน้าขวาซ้าย ผ้ายทันธิบดินทร์ ขณะอรินทรพินาศ ขาดคอคชสองเสร็จ ต่างรีบระเห็จเข้าโรม โหมหักหาญราญรุก บุกบั่นฟันแทงฆ่า พม่ามอญไทยใหญ่ ไล่ล้างลาวดาษดวน ไล่มล้างยวนดาษดื่น ตื่นกันแตกกันตายหลายเหลือนับเนืองนอง กองก่ายกายรายหัว ตัวขาแขนเด็ดดาษ กลาดกลางท่งกลางเถื่อน เกลื่อนกลางดงกลางดอน แล่นซอกซอนซนซุก บุกทุกภายพ่ายแพ้ เพราะพระเดชท่านแท้ หากให้ขาดเข็ญ แลนา      

   ๑๕๔/๓๒๖ โคลง๒   เห็นประภาพเจ้าช้าง      เชี่ยวกว่าเชี่ยวเหลืออ้าง
เอิกอื้ออัศจรรย์ ยิ่งนา

   ๑๕๕/๓๒๗            ขวัญหนีดีฝ่อพ้น            พวกอเรนทร์ด่วนด้น
ดัดดั้นทางทวน ไปนา ฯลฯ

[ดินหญ้ากาช้ำ]

ตอนที่ ๑๑ พระนเรศวรทรงสร้างสถูปและปูนบำเหน็จทหาร

๑๕๖/๓๓๒ โคลง๔ ราชาชัเยศอื้น โองการ
รังสฤษฏ์พระสถูปสถาน ทึ่มล้าง
ขุนเข็ญคู่รำบาญ สวมศพ ไว้แฮ
หนตระพังตรุสร้าง สืบหล้าแหล่งเฉลิม

   ร่าย ๑๕๗/๓๓๓ เสร็จเริ่มรณแล้วไสร้ ธให้เจ้าเมืองมล่วน ถ้วนทั้งคชหมอควาญ จำทูลสารเสียรงค์ องค์อุปราชเอารส ขาดคชลาญชีพ รีบเร็วยาตรอย่าหึง ไปแจ้งอึงกฤษฎาการ แด่มหิบาลผู้เผ้า เจ้าแผ่นภพหงสา แล้วธให้คลาพยุหทัพ กลับคืนครองครอบเหล้า เถลิงอยุธยเย็นเกล้า ทั่วทวยสยาม สิ้นนา      

   ๑๕๘/๓๓๔ โคลง๔   กรุงรามฤทธิ์เฟื่องฟ้า ฟู่ภพ
ตระบัดบพิตรปรารภ ชอบพ้น
เจ้ารามราฆพ คงคู่ เสด็จนา
ตำแหน่งกลางช้างต้น ต่อด้วยดัสกร

   ๑๕๙/๓๓๕  กุญชรวรพ่าห์ท้าย เถลิงงาน
องค์อนุชนฤบาล บั่นเสี้ยน
ขุนศรีคชคงชาญ ชเยศ ยิ่งนา
สนองบาทยาตรยุทธ์เที้ยน เพื่อนไท้ในรณ

   ๑๖๐/๓๓๖   สองผจญอริราชด้วย โดยเสด็จ
คุณขอบตอบบำเหน็จ ท่านให้
ครบเครื่องอุปโภคเสร็จ ทุกสิ่ง สรรพแฮ
เงินและทองทาสใช้ อีกทั้งทวยเชลย

   ๑๖๑/๓๓๗   แล้วเผยพจนารถชั้น บรรหาร
ยกชอบกอบบำนาญ ที่ม้วย
นายมหานุภาพควาญ กลางคช หนี่งนา
หมื่นภักดีศวรด้วย ศึกสู้เสียตน

   ๑๖๒/๓๓๘   นบัดดลดำรัสให้ ปูนยศ
ทรัพย์สิ่งศรีสำรด ทั่วทั้ง
บุตรทารท่านแทนทด ความชอบ เขานา
สมที่ภักดีตั้ง ต่อเหง้าเผ่าเฉลิม

   ร่าย ๑๖๓/๓๓๙ เพิ่มบำเหน็จเสร็จไซร้ ธให้เชิญพระอัยการศึก ปรึกษาโทษขุนทัพ สรรพทั้งมวลหมู่มาตย์ ว่าอริราชริปู ยกพยูหเหยียบเขต ประเวศชานเวียงชัย พระบาทไทธทั้งสอง ปองพระศาสน์อำรุง ผดุงชุมชีทวิชาติ ทั่วทวยราษฎร์ประชา ไป่ระอาออกท้อ ข้อลำเค็ญพระองค์ ทรงพระอุตสาหภาพ เสด็จปราบราชอรี ปวงมนตรีนายทัพ สรรพทุกตนทุกตัว กลัวอเรนทร์เหลือล้น พ้นยิ่งพระราชอาชญา ไป่ยาตราพลขันธ์ ทันเสด็จด้าวรณรงค์ มละสารทรงสองเต้า เข้าท่ามกลางปัจนึก ถึงสู้ศึกหัสดี มีชเยศเสร็จสรรพ โทษขุนทัพทั้งมวล ควรประการใดไสร้ โดยระบอบแบบไว้ แต่เบื้องโบราณ รีตนา
                             ฯลฯ

   ๑๖๔/๓๔๓ โคลง๓   ถวายพิพากษาชั้น      ดำรัสโดยเหตุหั้น
แห่งเบื้องบันทึก โทษนา


   ๑๖๕/๓๔๔            คำนึงนึกบาปใกล้       วันบัณรสีไซร้
จวบเข้าควรงด หน่อยนา

   ๑๖๖/๓๔๕            กำหนดพรุกเพ็ญแท้      พันธนาไว้แล้
รุตรึ้งตรากขัง มั่นนา


   ๑๖๗/๓๔๖ โคลง๓    ตั้งแต่ปาฏิบท
 ล่วงอุโบสถเสด็จแล้ว
เร่งสฤษฏ์โทษอย่าแคล้ว
คลาดด้าวดำเนิน บทนา

[น้ำค้างบนพื้นทราย]

โหยพี่ยาวมากเลยครับ
อย่างกับบทสวดมนต์เลย เหอะๆๆๆ e030